مجله
شیر برقی چیست
ژوئن
شیر برقی (سلونوئید ولو) به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین انواع شیرهای صنعتی شناخته می‌شوند که با بهره‌گیری از اصول الکترومکانیکی، امکان مدیریت هوشمند جریان سیالات را فراهم می‌کنند. این تجهیزات با تبدیل دقیق انرژی الکتریکی به حرکت مکانیکی، کنترل دقیق و سریع سیالات گازی و مایع را در سیستم‌های مختلف صنعتی امکان‌پذیر می‌سازند.
انواع شیر برقی
شیرهای برقی از جمله تجهیزات پرکاربرد در صنایع هستند که برای کنترل جریان سیالات (مایع، گاز، بخار استفاده می‌شوند. این شیرها بر اساس نوع عملکرد، جریان الکتریکی، اتصالات و استانداردهای طراحی به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. در ادامه به بررسی جامع انواع شیرهای برقی می‌پردازیم.
شیر برقی با عملکرد مستقیم (Direct-Acting Solenoid Valve)
در این نوع، بوبین (سیم پیچ) مستقیماً باعث باز یا بسته شدن شیر می‌شود و به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- NO (Normally Open): در حالت عادی باز است و با تحریک الکتریکی بسته می‌شود.
- NC (Normally Closed): در حالت عادی بسته است و با اعتبار جریان برق باز می‌شود.
- مزایا: پاسخ سریع، مناسب برای فشارهای پایین.
شیر برقی پایلوت‌دار یا غیرمستقیم (Pilot-Operated / Servo-Assisted Valve)
عملکرد این شیرها وابسته به اختلاف فشار بین ورودی و خروجی است. برای جریان‌های با دبی بالا و فشارهای قوی مناسب هستند. با فعال شدن بوبین، یک شیر کوچک (پایلوت) باز یا بسته شده و فشار سیستم، شیر اصلی را کنترل می‌کند.
شیرهای برقی بر اساس نوع اتصال
شیر برقی دو راهی (2/2-Way Valve):
- دارای دو پورت (ورودی و خروجی) است.
- کاربرد: قطع و وصل جریان سیال (مشابه شیرهای ON/OFF).
شیر برقی سه راهی (3/2-Way Valve):
- دارای سه پورت و دو حالت کاری
- حالت ترکیبی (Mixing): دو ورودی و یک خروجی.
- حالت انحرافی (Diverting): یک ورودی و دو خروجی.
- کاربرد: تغییر مسیر جریان در سیستم‌های هیدرولیک و پنوماتیک.
شیر برقی چهار راهی (4/2-Way یا 4/3-Way Valve)
- دارای چهار پورت و کاربرد در سیستم‌های دوکاره پنوماتیکی
- عملکرد: دو پورت برای ورود هوا (فشار) و دو پورت برای تخلیه.
- در سیلندرهای پنوماتیک و سیستم‌های کنترل جهت‌دار استفاده می‌شود.
شیر برقی بر اساس جریان الکتریکی
شیرهای برقی DC (جریان مستقیم)
- ولتاژهای رایج: *12V، 24V*.
- مزایا: نویز کمتر، عملکرد نرم‌تر، طول عمر بالاتر.
- معایب: نیاز به منبع تغذیه DC.
شیرهای برقی AC (جریان متناوب)
- ولتاژهای رایج: 110V، 220V.
- چالش: لرزش ناشی از تغییر جهت جریان سینوسی (راه‌حل: استفاده از حلقه‌های شیدینگ (Shading Ring) برای کاهش نویز).
شیرهای برقی استاندارد NAMUR (برای اکچویتورهای پنوماتیکی)
- این شیرها مخصوص کنترل عملگرهای پنوماتیک طراحی شده‌اند.
- مکانیسم کار: با تحریک بوبین، هوای فشرده به اکچویتور هدایت می‌شود.
- کاربرد: صنایع اتوماسیون، سیستم‌های کنترل هوشمند.
شیر برقی دو پورت (two way solenoid valve)
شیر دو پورت رایج‌ترین نوع شیر برقی است که برای باز یا بستنِ مسیرِ جریان از آن استفاده می‌شود. این شیر مطابق شکل ۱۱ دارای دو درگاه است که یکی ورودی و دیگری خروجی است. جهتِ جریان برای اطمینان از عملکردِ صحیح با یک فلش روی شیر نشان داده می‌شود. این شیر جریانِ سیال را در یک خط کنترل می‌کند.
شیر دو پورت بسته به کاربرد می‌تواند، به طور معمول بسته (NC) یا به طور معمول باز (NO) باشد. شیر دو پورت NC (شکل ۹) را در نظر بگیرید، این شیر در حالت استراحت (بی برق) مسدود است، یعنی اجازه عبور سیال را نمی‌دهد. زمانی که به بوبین برق (سیگنال فعال ساز) می‌دهیم، به دلیل وجود سیم پیچ، میدان مغناطیسی ایجاد می‌شود،
این میدان ایجاد جاذبه کرده در نتیجه پیستون بر نیروی فنر غلبه و حرکت می‌کند و نهایتا مسیر جریان سیال باز می‌شود. در حالت NO (شکل ۱۰) عکس این اتفاق می‌افتد، در حالت معمول مسیرِ جریانِ سیال باز است و با تحریکِ بوبین، پیستون مسیر را مسدود می‌کند.
شیر برقی سه پورت (three way solenoid valve)
شیر سه پورت مطابق شکل بالا دارای سه درگاه است. (یک اتصال ورودی و دو خروجی) عملکردی مشابه سوئیچِ الکتریکیِ SPDT دارد. این شیر ترکیبی از شیر دو پورت (NC) و شیر دو پورت (NO)، در یک بدنه و با یک بوبین است. دارای دو حالت (موقعیت) است که در حالت بی‌برق یکی از آن‌ها همیشه باز و یکی همیشه بسته است. با فعال شدن شیر توسط سیگنال ورودی، بین دو مسیر مختلف سوئیچ می‌کند. زمانی که نیاز است مسیر جریان را منحرف کنیم می‌توانیم از آن استفاده کنیم.
شیربرقی چهار پورت (برگشت‌پذیر)
شیر برقی چهار پورت معمولاً به عنوان شیر برگشت‌پذیر شناخته می‌شود، دارای دو ورودی و دو خروجی است. از این شیر در سیستم‌های تبرید به منظور مکش و تخلیه استفاده می‌شود.
سلونوئید ولو هیدرولیک چیست
شیر هیدرولیک به عنوان واحد کنترل، نقش اساسی در سیستم‌های هیدرولیک ایفا می‌کند. نوعی عمل‌کننده اتوماتیک برای باز و بستن مسیر، کنترل سرعت، تنظیم فشار و تغییر جهت روغن‌های هیدرولیک است و کاربرد زیادی در صنعت دارد.
شیر برقی پنوماتیک چیست
یکی از تجهیزات بسیار دقیق در صنعت که جهت کنترل جریان هوا و یا گاز بکار می‌رود، شیر پنوماتیک است که در کنترل هوای فشرده بسیار کاربردی است. این شیر در واقع نیروی الکتریکی اعمال شده به بوبین را جهت تغییر موقعیت شیر استفاده کرده و یک حرکت مکانیکی ایجاد می‌کند، در نتیجه مسیر سیال تغییر خواهد کرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره رایگان با متخصصان اچ پی ان تماس بگیرید.