مجله
شیر برقی چیست
ژوئن
شیر برقی یا سلونوئید ولو، یکی از پیشرفته‌ترین انواع شیرهای صنعتی است که با استفاده از فناوری الکترومکانیکی، امکان کنترل هوشمند جریان سیالات را فراهم می‌کند. این دستگاه‌ها انرژی الکتریکی را به حرکت مکانیکی تبدیل کرده و به این ترتیب، کنترل سریع و دقیق سیالات مایع و گاز را در کاربردهای صنعتی مختلف ممکن می‌سازند.
انواع شیر برقی
شیرهای برقی به طور گسترده‌ای در صنایع مختلف به منظور تنظیم جریان سیالات مانند مایعات، گازها و بخار به کار گرفته می‌شوند. این شیرها بر اساس شیوه عملکرد، نوع جریان الکتریکی، نحوه اتصال و استانداردهای طراحی، در دسته‌های متنوعی قرار می‌گیرند که در ادامه به شرح آنها پرداخته می‌شود.
شیر برقی با عملکرد مستقیم (Direct-Acting Solenoid Valve)
در این نوع، بوبین (سیم پیچ) مستقیماً باعث باز یا بسته شدن شیر می‌شود و به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- NO (Normally Open): در حالت عادی باز است و با تحریک الکتریکی بسته می‌شود.
- NC (Normally Closed): در حالت عادی بسته است و با اعتبار جریان برق باز می‌شود.
- مزایا: پاسخ سریع، مناسب برای فشارهای پایین.
شیر برقی پایلوت‌دار یا غیرمستقیم (Pilot-Operated / Servo-Assisted Valve)
این مدل از شیرها به اختلاف فشار بین ورودی و خروجی وابسته‌اند و برای سیستم‌هایی با دبی بالا و فشار قوی طراحی شده‌اند. با فعال شدن بوبین، یک شیر کوچک‌تر (پایلوت) باز یا بسته می‌شود و فشار سیستم، شیر اصلی را کنترل می‌کند.
شیرهای برقی بر اساس نوع اتصال
شیر برقی دو راهی (2/2-Way Valve):
- دارای دو پورت (ورودی و خروجی) است.
- کاربرد: قطع و وصل جریان سیال (مشابه شیرهای ON/OFF).
شیر برقی سه راهی (3/2-Way Valve):
- دارای سه پورت و دو حالت کاری
- حالت ترکیبی (Mixing): دو ورودی و یک خروجی.
- حالت انحرافی (Diverting): یک ورودی و دو خروجی.
- کاربرد: تغییر مسیر جریان در سیستم‌های هیدرولیک و پنوماتیک.
شیر برقی چهار راهی (4/2-Way یا 4/3-Way Valve)
- دارای چهار پورت و کاربرد در سیستم‌های دوکاره پنوماتیکی
- عملکرد: دو پورت برای ورود هوا (فشار) و دو پورت برای تخلیه.
- در سیلندرهای پنوماتیک و سیستم‌های کنترل جهت‌دار استفاده می‌شود.
شیر برقی بر اساس جریان الکتریکی
شیرهای برقی DC (جریان مستقیم)
- ولتاژهای رایج: *12V، 24V*.
- مزایا: نویز کمتر، عملکرد نرم‌تر، طول عمر بالاتر.
- معایب: نیاز به منبع تغذیه DC.
شیرهای برقی AC (جریان متناوب)
- ولتاژهای رایج: 110V، 220V.
- چالش: لرزش ناشی از تغییر جهت جریان سینوسی (راه‌حل: استفاده از حلقه‌های شیدینگ (Shading Ring) برای کاهش نویز).
شیرهای برقی استاندارد NAMUR (برای اکچویتورهای پنوماتیکی)
- این شیرها مخصوص کنترل عملگرهای پنوماتیک طراحی شده‌اند.
- مکانیسم کار: با تحریک بوبین، هوای فشرده به اکچویتور هدایت می‌شود.
- کاربرد: صنایع اتوماسیون، سیستم‌های کنترل هوشمند.
شیر برقی دو پورت (two way solenoid valve)
شیر دو پورت، یکی از رایج‌ترین انواع شیرهای برقی است که برای باز یا بسته کردن مسیر جریان سیال استفاده می‌شود. همان‌طور که در شکل ۱۱ نشان داده شده، این شیر دارای دو درگاه است؛ یکی به عنوان ورودی و دیگری به عنوان خروجی عمل می‌کند. جهت صحیح جریان سیال با یک فلش روی بدنه شیر مشخص می‌شود تا عملکرد دقیق دستگاه تضمین شود. این شیر معمولاً جریان سیال را در یک خط به طور کنترل‌شده هدایت می‌کند.
شیر دو پورت می‌تواند بسته به نوع کاربرد، به صورت معمولاً بسته (NC) یا معمولاً باز (NO) طراحی شود. به عنوان مثال، شیر دو پورت نوع NC (شکل ۹) در حالت بدون برق، مسیر عبور سیال را مسدود نگه می‌دارد. هنگامی که برق به بوبین شیر اعمال می‌شود، جریان الکتریکی در سیم‌پیچ ایجاد میدان مغناطیسی می‌کند. این میدان مغناطیسی باعث ایجاد نیروی جاذبه شده و پیستون را وادار می‌کند تا بر نیروی فنر غلبه کند و حرکت کند، که در نهایت مسیر جریان باز می‌شود.
در مقابل، در نوع NO (شکل ۱۰)، شرایط برعکس است؛ مسیر جریان در حالت عادی باز است و زمانی که بوبین تحریک می‌شود، پیستون به حرکت در آمده و مسیر جریان را می‌بندد.
شیر برقی سه پورت (three way solenoid valve)
شیر سه پورت که در شکل بالا نشان داده شده، دارای سه درگاه است: یک ورودی و دو خروجی. عملکرد این شیر شبیه به سوئیچ الکتریکی نوع SPDT می‌باشد. در واقع، این شیر ترکیبی است از دو شیر دو پورت (یکی معمولاً بسته و دیگری معمولاً باز) که در یک بدنه و با یک بوبین قرار گرفته‌اند. این دستگاه دو حالت عملکردی دارد؛ در حالت بدون برق، یکی از مسیرها همیشه باز و مسیر دیگر بسته است. با اعمال سیگنال الکتریکی، شیر بین دو مسیر مختلف جابجا شده و جریان را از یک مسیر به مسیر دیگر هدایت می‌کند. به همین دلیل، این شیر گزینه مناسبی برای زمانی است که نیاز به تغییر مسیر جریان وجود دارد.
شیربرقی چهار پورت (برگشت‌پذیر)
شیر برقی چهار پورت معمولاً به عنوان شیر برگشت‌پذیر شناخته می‌شود، دارای دو ورودی و دو خروجی است. از این شیر در سیستم‌های تبرید به منظور مکش و تخلیه استفاده می‌شود.
سلونوئید ولو هیدرولیک چیست
شیر هیدرولیک به عنوان واحد کنترل، نقش اساسی در سیستم‌های هیدرولیک ایفا می‌کند. نوعی عمل‌کننده اتوماتیک برای باز و بستن مسیر، کنترل سرعت، تنظیم فشار و تغییر جهت روغن‌های هیدرولیک است و کاربرد زیادی در صنعت دارد.
شیر برقی پنوماتیک چیست
یکی از تجهیزات بسیار دقیق در صنعت که جهت کنترل جریان هوا و یا گاز بکار می‌رود، شیر پنوماتیک است که در کنترل هوای فشرده بسیار کاربردی است. این شیر در واقع نیروی الکتریکی اعمال شده به بوبین را جهت تغییر موقعیت شیر استفاده کرده و یک حرکت مکانیکی ایجاد می‌کند، در نتیجه مسیر سیال تغییر خواهد کرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره رایگان با متخصصان اچ پی ان تماس بگیرید.